Pandemi ile mücadelede göz ardı edilmemesi gereken konulardan birini yeni pandemilere yol açan ekolojik sorunlar oluşturuyor.
Pandeminin ortaya çıkışında doğal yaşama yapılan ölçüsüz müdahalenin önemli payı var. Sanayi bölgelerinin dengesiz büyümesi ve doğayı kirleten sanayileşme uygulamaları sonrasında doğal çevre ciddi olarak kirlenmiş bulunuyor. Endüstriyel tarıma bağlı kullanılan kimyasallar çevresel kirlenmeye neden oluyor. Yapılan madencilik ve enerji yatırımlarına bağlı olarak doğal yaşantı giderek daha fazla etkileniyor. Büyükşehirleşmeye bağlı kentlerin çevresindeki doğal alanlara baskı giderek artmış durumda. Ormansızlaşma ve iklim değişimi ekolojik yapıyı köklü olarak etkiliyor.
Çevre üzerindeki yıkıcı etkilerin sonucunda tür çeşitliliği azalıyor. Yaban hayatı ile insan hayatı arasındaki bariyerlerde gedikler ortaya çıkıyor. Yaban hayvanların önceden nadiren temas ettikleri diğer türlerle temas sıklığı artıyor. Bu şekilde yaban hayvanlarda bulunup, öncesinde insanlarda hastalık yapmayan etkenlerin ara konaklar aracılığı ile ya da doğrudan insanlara geçme olasılıkları artıyor. Bu, enfeksiyon etkenlerinin tür bariyerini aşması olarak tanımlanıyor. Tür bariyerini aşan yeni hastalık yapıcı etkenlerin ortaya çıkması pandeminin ortaya çıkmasının ilk aşamasını oluşturuyor.
Yeni pandemilerden korunmak için çevresel yıkımı önleyici politikaların oluşturulması gerekli.
Yeni pandemilerden korunmak için çevresel yıkımı önleyici politikaların oluşturulması gerekli. Ekonominin giderek büyümesi ve kontrol altına alınmaması durumunda çevresel yıkımın sürmesi ve ekolojik yapının bozulmaya devam etmesi kaçınılmaz. Bu da insanlara bulaşabilen yeni hastalık etkenlerinin ortaya çıkması anlamına geliyor.
Eğer pandemiden ders çıkarılacaksa madencilik ve enerji yatırımlarının yapılması ya da sanayi bölgelerinin oluşturulması durumunda bu faaliyetlerin çevre üzerindeki etkilerinin mutlaka göz önünde bulundurulması gerekiyor. Nüfusun belli bölgelerde yoğunlaşması yerine çevresel yapı üzerinde baskı oluşturmayan orta büyüklükteki kentlerin planlanması tercih edilmeli. Endüstriyel tarım kontrol altına alınması için adımlar atılmalı. Bu şekildeki çevre politikası ise ekonomik faaliyetlerin planlanmış olmasını ve kontrollü şekilde yapılmasını gerektiriyor. Pandemiden sonra bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler türündeki ekonomik politikaların varlığını sürdürmesi artık olanaklı değil.
Deniz Akgün
Halk sağlığı uzmanı
Kayıtlar
