İşyerlerinde alınması gereken önlemleri toplumda alınması gereken önlemlere paralel olacak şekilde 3 başlık altında inceleyebiliriz.
1-) Sosyal izolasyonla ilgili önlemler
2-) Hasta kişilerle bunların temaslılarının erken dönemde tespit edilerek izole edilmesi ile ilgili önlemler
3-) Risk gruplarında yer alan kişilerle ilgili önlemler
Zorunlu değilse işletmelerde üretime ara verilmeli
Bu önlemler kapsamında işyerlerinde değerlendirilmesi gereken konulardan birini çalışmanın devamına gerek bulunup, bulunmaması oluşturuyor. Örneğin ihracata dayalı üretim yapan sektörlerle, inşaat, madencilik gibi sektörlerin pandemi döneminde faaliyetlerine devam etmesi zorunlu olmadığından bu işletmelerin faaliyetlerine ara verilmesi düşünülmelidir. Bu tür bir ayrımın yapılması suretiyle faaliyetine devam edip, etmeyeceğinin değerlendirilmesi gereken işletmeler arasında tarım ve hizmet sektörlerinde yer alan işletmeler de yer almaktadır.
Eğer bir işletmede üretime devam edilecekse orada bazı önlemlerin titizlikle ele alınması gerekiyor. Ülke içinde gerekli olan gıda ve zorunlu tüketim ürünlerini üreten işletmelerle, stok yönetimi açısında faaliyetlerine devam zorunluluğu bulunan işletmeler için bu tür önlemlerin alınması son derece önemlidir.
Çalışma yoğunluğu azaltılmalı
Alınması gereken önlemlerin başında çalışma yoğunluğunun azaltılması gelmektedir. Çalışma yoğunluğunun azaltılmasından kasıt, kapalı ortamda bir arada bulunan çalışan sayısının ve birim alana düşen çalışan sayısının azaltılmasıdır. Çalışma saatlerinin azaltılması da kapalı ortamda kişilerin riskli temasta bulunma olasılığını azaltma açısından önem taşımaktadır. Ayrıca çalışma süresi içinde yeteri kadar dinlenme arası verilmesi gerekir. Dinlenme aralarında ortamın havalandırılması ve özellikle elle dokunulan yüzeyler olmak üzere tüm yüzeylerin Covid-19'a etkili dezenfektanlar aracılığı ile dezenfekte edilmesi gerekmektedir. (%10'luk çamaşır suyunun 1/100'lük seyreltilmesi ile hazırlanan solüsyonla) Çalışanların ortamda bulundurulacak el dezenfektanları aracılığıyla ellerini dezenfekte etme olanağı sağlanmalı ve el dezenfeksiyonunun yapılıp yapılmadığı kontrol edilmelidir. Ayrıca tuvaletlerde yeteri kadar sıvı sabun, kağıt peçete bulundurulmalı ve bu ürünler bittikçe temin edilmelidir.
Çalışanların Covid-19 açısından sağlık gözetimi yapılmalı
Covid-19 salgının döneminde çalışanların sağlık gözetimi işlemleri hastalık sürveyansına uygun olacak şekilde titizlikle yürütülmelidir. Hergün mesaiye başlamadan önce çalışanların sağlık durumu sorgulanarak hasta çalışanın iş başı yapması önlenmelidir. Son 14 gün içinde yurt dışına gitme öyküsü olan ya da Covid-19 hastası ile temas etme öyküsü olan çalışanların işe gelmemesi sağlanmalı, bu kişiler kamu sağlık otoritesinin önerileri doğrultusunda 14 gün boyunca izlenmeli ve izole edilmelidir. Ateş ve öksürük bulguları olan hastaların o gün işe gelmemesi sağlanmalı, bu kişiler izole edilmeli ve tedavileri konusunda kamu sağlık otoritesinin önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir. Çalışanların aileleri ile birlikte Covid-19 açısından risk değerlendirmesi yapılması gerekir.
Pandemi kapsamında çalışanlar ve aile üyelerine Covid-19 yönünden risk değerlendirmesi yapılması gerekir
Çalışanların aynı evde birlikte yaşadıkları aile bireyleri Covid-19 hastalığı açısından risk değerlendirmesine tabi tutulmalıdır. Risk değerlendirmesi sonucunda çalışan kişinin evde 65 yaş üstü ya da altta yatan hastalığı bulunan (hipertansiyon, diabet, kalp hastalığı, kronik akciğer hastalığı, bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık) bir yakını olduğu tespit edilirse, bu çalışanın işe gitmesi önlenmelidir. Bu çalışanlar, hastalanmaları durumunda evdeki risk grubunda bulunan kişilerin artmış sağlık riskiyle karşı karşıya bulunacağı konusunda ve evdeki her bireyin sosyal izolasyona sıkı şekilde uyması gerektiği konusunda bilgilendirilmelidir. Eğer çalışanın birlikte kaldığı aile üyeleri arasında ateş, öksürük gibi bulguları olan bir kişi varsa, hasta kişinin Covid-19 hastalığı ile ilgili izlem süreci kamu sağlık otoritesinin önerileri doğrultusunda yürütülmeli ve hasta aile üyesinin durumu netleşinceye kadar çalışanın işe gelmesi engellenmelidir.
Çalışma ortamı Covid-19'dan korunma önlemleri doğrultusunda düzenlenmeli
Eğer bir işletmede faaliyete devam edilecekse çalışma ortamı Covid-19'dan korunma prensiplerine göre yeniden düzenlenmelidir. Havalanması kötü olan, çalışanların en az 1 metre mesafe ile çalışmalarına elvermeyen ve yüzey dezenfeksiyonuna uygun olmayan ortamlarda çalışmaya devam edilmesi Covid-19 kontrol önlemleri açısından uygun değildir. Çalışanlar arasında en az 1 metre olacak şekilde mesafe bırakılmalı ve bu önleme çalışmanın her aşamasında başvurulmalıdır. Kişiler arası en az 1 metre olacak şekilde mesafalendirme önlemine yemekhane, servis gibi çalışanların bulunduğu bütün ortamlarda uyulmalıdır. Çalışanların maske ile çalışması sağlanmalı, her 4 saatte bir maskelerini değiştirecek şekilde maske temin edilmelidir. Maske nemlenirse daha erken değiştirilmelidir. Maske takma işlemi servis araçlarına binmeden önce yapılmış olmalıdır.
Çalışanların toplu ulaşım araçları ile işe gitmemesi önerilir. İşe gidiş gelişler özel araçları ile ya da Covid-19 önlemleri alınmış servis araçları ile sağlanmalıdır. Servis araçlarında çalışanların arada en az 1 metre mesafe bırakılarak seyahat etmesi sağlanmalı, servis sonrasında araçların havalandırılması ve uygun şekilde dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır. (Sulandırılmış çamaşır suyu ile elle temas edilen yerlerin silinmesi) Çalışanların işyerinde kullanacakları iş giyisileri işyerinden çıkmadan önce değiştirilmeli, iş elbiseleri normal zamana göre daha sık olacak şekilde ve 60-90 santigrad derecede yıkanmalıdır. Giyisilerin giyilip, çıkarılması sırasında el yıkama ya da el dezenfektanları aracılığı ile el hijyeni uygulaması yapılmalıdır. Çalışanların bilgilendirilmesi kapsamında konuyla ilgili hazırlanan afiş ve broşürlerin kullanılması uygun olur. Bu önlemlere işyerinde çalışan kişilerin yanı sıra işyerine gelip, giden ziyaretçilerin de uyması sağlanmalıdır.
Dr. Deniz Akgün
Halk Sağlığı Uzmanı
www.drdeniz.net
Twitter: @drdenizakgun
Instagram: drdenizakgun
Facebook: drdenizakgun
Not: Pandemi süresince twitter hesabı aracılığıyla literatüre dayalı günlük bilgilendirme paylaşımları yapılmaktadır. Her türlü soru ve sorununuz için sosyal medya hesaplarım üzerinden iletişime geçebilirsiniz.