İngiltere'de yürütlen bir araştırmada Kovid-19 pandemisinin eleminasyon stratejisinin ekonomik sorunlar açısından daha avantajlı sonuçlara yol açtığını ortaya koydu. (1) Buna göre hastalığın kontrol altına alınmasına yönelik toplumsal temas sıklığını azaltmayı hedefleyen kısıtlamalarla, olguların en az %80'inin tespit edilmesini ile olguların temaslılarıyla birlikte karantinaya alınmasını sağlayan temaslı takibi yöntemlerine gereksinim bulunuyor. Ayrıca olgu hızının yeniden artışa geçmemesi için toplumda olgu sayısının gözetim altında tutularak gerekli durumlarda toplumsal taramalarla yeni olgu hızı artışlarının önlenmesi gerekiyor. Bunlara ek olarak yeni olgu hızının yüksek olduğu yerlerden, salgının kontrol altına alındığı yerlere seyahat kısıtmalası getirilerek, düşük olgu hızı düzeyinin korunması gerekiyor. Bu önlemlerle birlikte etkili aşılarla toplumun bağışıklanması ve toplumsal bağışıklık düzeyininin izlenerek gerekirse ek doz aşılamaların yapılması da eleminasyon stratejisinin unsularından biri durumunda.
Bilimsel yöntemlere dayalı olarak uygulanacak olan eleminasyon stratejisi ekonomik faaliyetlerin sürdürülebilirliğini ve ekonomik kırılganlığı azaltma yoluıyla pandeminin yol açtığı ekonomik soruların büyümesini önleyebiliyor. Eleminasyon stratejisinin başarı ile uygulanmasıyla okullar da açılarak toplumsal sorunların birikimli şekilde ortaya çıkması önlenebilir. Eleminasyon stratejisini başarı ile uygulayan Çin, Güney Kore, Singapur, Tayvan gibi ülkelerde bu şekilde olumlu sonuçlara ulaşılabildi.
Pandeminin verilere dayalı, yerel düzeyde müdahale seçeneklerinin kullanılabildiği, Kovid-19 olgularının eleminasyonunu sağlama ve bunu sürdürmeye dayalı bilimsel yönetimi ekonomik ve toplumsal sorunların artmasını önlemenin tek yolunu oluşturuyor. Bu yapılamazsa AÇ / KAPA yöntemleri ile zarar azaltma stratejisine mecbur kalınıyor ki, bu şekilde ne ekonomik sorunlara, ne de toplumsal sorunlara geçici de olsa herhangi bir çözüm üretilmesi olanaklı görünmüyor.
Deniz Akgün
Halk sağlığı uzmanı
Kaynaklar:
1. https://www.bmj.com/content/371/bmj.m4907
Kayıtlar
