Kovid19 salgının kontrol altına alınmasında yeterli sayıda test yapılmasının yanı sıra testlerin uygun kişilere yapılması da önemli olduğu görülmektedir.
Semptomu olmayan temaslılara test yapılmalı mı konusunu daha önceki bir yazımızda incelemiştik. (1) O yazıda yakınması olmayan temaslılara yönelik bir test algoritmasının oluşturulması gerektiğini belirtmiş ve konuyla ilgili önerilerde bulunmuştuk. ABD'deki Hastalık Kontrol Merkezi CDC'de görev yapan araştırmacılar tarafından yayınlanan yeni bir araştırmada temaslılara sadece semptomu varsa test uygulanmasının ve semptomu olmayan temaslılara test yapılmamasının doğru bir yaklaşım olmayabileceğine işaret ediyor.
Kovid19 bulaşmasının yarısından fazlası yakınması olmayan kişilerden kaynaklanıyor
ABD'de yürütülen bu araştırmada Kovid19 infeksiyonu geçiren kişilerin %30'unun hiç bulgu göstermediği ve bu kişilerin %75'inin, yakınması olan kişiler gibi hastalığı bulaştırabildiğini ortaya koydu. Bu çalışmada hiç yakınması olmayan Kovid19 olgusu kişilerin toplam bulaşmaların yaklaşık %24'ünden sorumlu olduğu hesaplandı. Çalışmada henüz yakınması başlamamış olan (presemptomatik) kişiler ve hiç yakınması oluşmayan (asemptomatik) kişilerin Kovid19 bulaşmasının %59'undan sorumlu olduğu görüldü. (2)
Test kapasitesinin arttırılmasının yanı sıra testlerin uygun kişilere yapılması da önemli
Bu veriler Türkiye'deki test stratejisinin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini gösteriyor. Bu gözden geçirmenin yapılabilmesi için ise günlük toplam test sayısının yanı sıra kimlere test yapıldığının bilgisinin de değerlendirilebilmesi gerekiyor. Huzurevi ve cezaevi gibi kurumlarda çalışanlara yönelik uygulanan taramalar, askerlik taramaları, profosyonel spor maçları öncesinde yapılan testler, toplu etkinlikler öncesi uygulanan testler gibi farklı test uygulamalarının toplam yapılan test sayısının içinde ne kadarlık bir payı olduğunun bilgisinin paylaşılması bu açıdan önem taşıyor. Bunların dışında berber, kuaför, taksi şoförü, lokanta çalışanı gibi riskli mesleklere yönelik taramalar yapılıyor mu, yapılıyorsa bu mesleklere yönelik taramalar toplam test sayısının ne kadarının oluşturuyor? Bu bilgiler test stratejisinin değerlendirilmesi açısından önemli verileri oluşturuyor.
Sadece yakınması olan kişilere test yapılması doğru bir test stratejisi değil
Test stratejisi değerlendirilirken yanıtı bilinmesi gereken bir diğer soruyu da yakın temaslı olduğu için karantinaya alınan kişilere karantina süresi boyunca en az 1 kez test uygulanıyor mu? sorusu oluşturuyor. Yakın temaslı olduğu için karantinaya alınan ve son 2 gün içinde okul, işyeri, yolculuk gibi toplu temas riski olan yerlerde bulunmuş ya da karantina süresi bitiminde bu yerlerden birine gidecek kişilere karantina süresi boyunca hiç test yapılmaması doğru bir yaklaşım mıdır?
Deniz AkgünHalk sağlığı uzmanı
Kaynaklar:
1. Semptomu olmayan temaslılara test yapılmalı mı? http://saglikarastirma.blogspot.com/2021/05/semptomu-olmayan-temasllara-test.html
2. SARS-CoV-2 Transmission From People Without COVID-19 Symptoms. https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2774707?utm_source=silverchair&utm_medium=email&utm_campaign=article_alert-jamanetworkopen&utm_term=mostread&utm_content=olf-widget_06252021
Kayıtlar
