Pandemiyi yönetmek bir ekip işidir. Pandemi yönetimi ortak çalışmaya uygun bir çekirdek ekip tarafından yapılmalıdır.
Pandemi ekibinin üyelerinin toplumun sağlık sorunlarını çözme konusunda deneyimli, bu alanda birikimli kamu yöneticileri olması gerekir. Farklı uzmanlık alanlarından akademisyenlerden oluşan danışma kurullarının görevi pandemiyi yönetmek olmamalıdır. Özellikle hastanede görev yapan farklı uzmanlık alanlarından klinisyenlerden oluşan kurul türü yapılanmalara pandemiyi yönetmek gibi bir rol verilmesi doğru bir yaklaşım olmayacaktır. Hastanede hasta tedavi etmek ile toplumda hastalığın kontrol altına alınması birbirinden farklı işlerdir. Meslek yaşamını hastaneden geçirmiş kişiler mesleklerinde ne kadar başarılı olurlarsa olsunlar, pandemiyi yönetme görevini hakkıyla yerine getiremezler.
Pandemi yönetimi aşamasında kamu kurumları arasındaki rol ve sorumlulukların belirlenmesi önem taşımaktadır. Kamu kurumlarının koordinasyon ve işbirliği içinde çalışmasının sağlanabilmesi önemlidir. Pandemik bir hastalıkta karar mekanizmasında kamu sağlık otoritesinin belirleyici olması gerekir. Diğer kamu otoritelerinin pandemi yönetiminde ön plana çıkmaması uygun olur. Bu doğrultuda kamu kurumları arasındaki uyum pandemi ile mücadele etme açısından son derece önemlidir.
Pandemi sırasında sağlık çalışanları başta olmak üzere kamu çalışanlarının normal çalışma düzeninden farklı bir çalışma içerisinde olması beklenir. Bu tarz bir çalışmada uyum sorunları ve çatışmanın önlenebilmesi için gönüllük sağlanmış olmalıdır. Sağlık çalışanlarının ve ilgili diğer sektörlerin çalışanlarının temsilcilerinin görüşlerinin pandeminin yönetim süreçlerinde göz önünde bulundurulması sağlanmalıdır.
Pandemiyi yönetebilmek için verilerin sağlıklı olması gerekir. Elde edilen verilerin pandemi kontrolü çalışmalarında görevli profosyoneller ve toplumla düzenli olarak paylaşılması gerekir. Paylaşılan veriler arasında hastalığın belirtileri, görüldüğü bölgeler, yaş grupları, riskli gruplardan kişilerle ilgili bilgiler ve hastalık kontrolüne yönelik yapılan çalışmalar yer almalıdır. Pandemik hastalığın kontrolüne yönelik kamu kurumlarının, gönüllü kuruluşların ve toplumun yapması gerekenlerle ilgili kamu otoritesinin önerilerinin, hastalıkla ilgili veriler eşliğinde paylaşılması toplumun pandemiyi yöneten ekibe güven duymasını sağlayacaktır.
Şeffaflık risk iletişimi açısından da önemli bir yaklaşımdır. Risk iletişimi pandemi yönetiminin önemli bir unsurudur. Var olan riskleri olduğundan büyük gösterme kadar alınan önlemler nedeniyle pandemi ile çok başarılı mücadele edildiği şeklindeki bildirimler de pandemi yönetimi açısından uygun değildir. Pandemiler var olanaklarla başa çıkılamayan sağlık sorunlarıdır. Toplumun pandemide başarı hikayesi yazılmakta olduğuna ikna edilmeye çalışılması gerçekçi bir yaklaşım olmayacaktır.
Dr. Deniz Akgün
Halk Sağlığı Uzmanı
Kayıtlar
