9 Ocak 2024 Salı

HPV araştırmaları üzerine bir değerlendirme: Bilimi baş aşağı çevirmek

Toplum sağlık sorunlarına bilimsel yöntemle çözüm aranmasına yönelik çalışmaların bu sorunların belirlenmesi, önceliklendirilmesi, nedenlerinin ortaya konulması ve sonrasında  çözüm yollarının aranması sıralamasını izlemesi beklenir.

Günümüzde sorundan çözüme ulaşma yerine toplum sağlığı sorunlarına çözüm olacağı düşünülen sonuçlardan yola çıkılarak nedenlerin incelenmesinin tercih edilebildiği görülüyor.  



Bu açıdan HPV enfeksiyonunun yol açtığı sağlık sorunlarına ilişkin yürütülen araştırmalar göze çarpıyor. Nature dergisinde yayınlanan bir araştırmada HPV enfeksiyon sıklığı üzerinden yapılan analiz ile bu enfeksiyonun tiroid kanserinin nedeni olabileceği değerlendirmesinin yapılması bunun bir örneğini oluşturuyor. (1) Bu araştırmada Tayvan sağlık sigortası veritabanı kullanılarak tiroid kanseri olan hastalar ile kontrol grubunun HPV enfeksiyonu sıklığı açısından karşılaştırıldığı ve kansere yakalanan kişilerde HPV enfeksiyonu sıklığının (%15.3) kontrol grubuna göre (%7.6) daha fazla olduğu değerlendirmesi yapılıyor. 

HPV’nin değişik kanserlere türlerine yol açma mekanizması belirsiz

Kanserin nedenine ilişkin bir sonuca ulaşmaya çalışan araştırmalarda araştırma grubunun  meslekleri, çevresel maruziyetleri, beslenme şekilleri gibi kanser oluşumunda etkili olabilecek faktörlerin etkisinin değerlendirilmemiş olması önemli bir kısıtlılık olsa gerekir. Zaten yukarıda sözü edilen araştırmanın sunulduğu makalede olası karıştırıcı faktör olarak kişilerin tıbbi amaçla radyasyona maruz kalmış olma, beslenme şekli, obezite, sigara içme vb. özelliklerinin değerlendirmeye alınmamış olmasının çalışmanın kısıtlılıkları arasında sayıldığı görülüyor. Ancak araştırmanın yöntem olarak kanserden yola çıkarak bu sorunun nedenlerine gitmek yerine olası nedenlerden yola çıkmayı tercih etmesi ve çok etkenli bir hastalık olan tiroid kanserinin HPV enfeksiyonu ile ilişkisini araştırmayı hedeflemiş olması dikkat çekiyor. Üstelik araştırmanın makalesinde HPV enfeksiyonunun tiroid kanserine hangi mekanizma ile yol açıyor olabileceğine yönelik bir değerlendirmede bulunulmuyor. Dolayısıyla sözü edilen araştırmanın, HPV enfeksiyonunun tiroid kanserine yol açma mekanizmasına ilişkin kayda değer bir görüşe başvurmaksızın ve böyle bir hipotezi tam olarak oluşturmaya gerek duymaksızın, bu hipotezin test edilmesine yöneldiği görülüyor. 

HPV araştırmaları: Sonuçtan nedene

Aynı dergide birkaç hafta önce yayınlanmış başka bir araştırmada da aynı veri tabanı kullanılarak HPV enfeksiyonunun bu sefer prostat kanseri ile ilişkisinin araştırıldığı görülüyor. (2) Dolayısıyla bir grup araştırmacının kayıt altına alınmış verileri analiz ederek HPV enfeksiyonunun hangi kanser türleri ile ilişkili olduğunu incelemeyi amaçladıkları anlaşılıyor. Burada akla gelen soru, araştırmacıların, bazı kanser türlerine yol açma mekanizmasına ilişkin kayda değer bir açıklama olmaksızın HPV enfeksiyonunun  değişik kanser türleri ile ilişkisini araştırmaya yöneltenin ne  olduğudur? 


Çok etkenli bir hastalık olan kanser hastalığının nedenlerinin ortaya konulmasına yönelik çalışmaların odağına HPV enfeksiyonunun konulması bilimin baş aşağı çevrilmesidir


Hiç kuşkusuz diğer virüslerin ya da HPV’nin kanserle ilişkisi tekil olarak araştırılabilir. Ancak kanser gibi çok faktörlü hastalıkların nedenlerinin ortaya konulmasına yönelik çalışmalarda kişilerin mesleki ve çevresel koşullarının nedensellik ilişkisindeki yerinin incelendiği bulgularının daha önemli olduğuna kuşku yoktur. Kanser hastalığının nedenlerini etken ajan kuramı üzerinden inceleyen araştırmaların sonuçlarının medyada kendine yer bulması, sosyal medyada paylaşılması, sağlık sorunları açısından gündem olmasına ise kuşkuyla bakılması gerekir. Çok etkenli bir hastalık olan kanser hastalığının nedenlerinin ortaya konulmasına yönelik çalışmaların odağına HPV enfeksiyonunun konulması ve bu şekilde kanserin nedenlerini etken ajan kuramı ile açıklamaya girişilmesi bilimin baş aşağı çevrilmesidir. Ceptekileri yere düşürmek amacıyla baş aşağı çevrilip silkelenin, bilimin kendisi olduğunu göz ardı etmemek gerekiyor

Deniz Akgün 

Kaynaklar:

1. Yang, TH., Hung, SH., Cheng, YF. et al. Association of thyroid cancer with human papillomavirus infections. Sci Rep 14, 431 (2024). https://doi.org/10.1038/s41598-023-49123-z

2. Yin, SH., Chung, SD., Hung, SH. et al. Association of prostate cancer with human papillomavirus infections: a case-control study. Prostate Cancer Prostatic Dis (2023). https://doi.org/10.1038/s41391-023-00772-1

Anahtar sözcükler

koronavirüs (34) çevre kirliliği (30) Kovid-19 (29) hava kirliliği (22) kanser (22) pandemi (21) iş sağlığı (16) beslenme (12) bulaşıcı hastalıklar (11) salgın (11) kalp hastalıkları (10) pestisid (10) çevrecilik (10) egzersiz (9) içme suyu (9) işe bağlı sağlık sorunu (8) bağımlılık (7) iş kazası (7) kalp krizi (7) koronavirus (7) obezite (7) çocuk sağlığı (7) aile planlaması (6) aşı (6) birinci basamak sağlık (6) diyabet (6) işçi sağlığı (6) yoksulluk (6) cinsel yolla bulaşan hastalık (5) gıda güvenliği (5) işsizlik (5) kısırlık (5) stres (5) ölüm (5) akciğer kanseri (4) astım (4) ekonomik durgunluk (4) grip (4) iş güvenliği (4) otizm (4) rahim kanseri (4) sağlık finansmanı (4) zihinsel işlev (4) Bisfenol A (3) Kuş gribi (3) allerji (3) antibiyotik (3) antidepresan (3) asbest (3) besin zehirlenmesi (3) depresyon (3) doğurganlık (3) erken ölüm (3) gebelik (3) iklim değişikliği (3) iş gerilimi (3) kollesterol (3) korunma (3) kızamık (3) meme kanseri (3) sağlık (3) tedavi (3) verem (3) vitamin (3) yaşam süresi (3) ABD (2) HPV (2) KOAH (2) MERS (2) Suriye (2) akciğer hastalıkları (2) arsenik (2) ağrı kesici (2) cinsel ilişki (2) cinsellik (2) endokrin bozucular (2) eşitsizlik (2) finansal kriz (2) genç (2) gonore (2) hastalık (2) ilaç direnci (2) inme (2) kent (2) kent sağlığı (2) kondom (2) koruyucu sağlık (2) kronik hastalıklar (2) madde bağımlılığı (2) migren (2) nükleer santral (2) okul (2) prostat kanseri (2) romatizma (2) sıtma (2) tarama (2) zoonoz (2) çocuk felci (2) üreme sağlığı (2) şeker hastalığı (2) GDO (1) H7N7 (1) H7N9 (1) SARS (1) akrilamid (1) alkol (1) ambalajlı su (1) aşı karşıtlığı (1) baharat (1) bel soğukluğu (1) benzen (1) beyaz et (1) biber gazı (1) boğmaca salgını (1) cezaevi (1) damar sertliği (1) difteri (1) doğum defekti (1) doğum riski (1) düşük doğum ağırlığı (1) egzema (1) endometriosiz (1) endometrium (1) enfeksiyon (1) erken doğum (1) erken püberte (1) eroin (1) evde doğum (1) gastroşisiz (1) gelir düzeyi (1) genetik hastalıklar (1) hafıza (1) halı (1) hastane (1) hipotiroidizm (1) ilaç (1) ishal (1) istismar (1) iç ortam kirliliği (1) kabakulak (1) kadın sağlığı (1) kadın ölümlülüğü (1) kahvaltı (1) kahve (1) kan kanseri (1) kellik (1) kentsel dönüşüm (1) klamidya (1) kortikosteroid (1) kuduz (1) kuru göz (1) kuru temizlemeci (1) lenfoma (1) maden (1) meme gelişimi (1) mezotelyoma (1) modern yaşam (1) nanoteknoloji (1) neoliberalizm (1) nörolojik hastalıklar (1) parkinson (1) perflorin (1) psikososyal stres (1) psoriasiz (1) ruhsal sorun (1) salmonella (1) sağlık çalışanları (1) sigara (1) silikosiz (1) tek sağlık (1) vaka tanımı (1) yaşlı (1) yaşlı sağlığı (1) özelleştirme (1)