Huzurevi ve yaşlı bakım evlerinde alınması gereken Kovid-19 önlemleri

Kovid-19 hastalığı açısından riskli yerler arasında huzurevleri ve yaşlı bakım evleri de bulunuyor.

İtalya'nın Bergama kentinde yaşlı bakım evlerinde kalan 6400 kişiden 600'ü, 20 gün içinde yaşamını kaybetti. (1) Bu kurumlarda çalışan 5000 kişiden 2000'inin hastalık, izolasyon ya da karantina nedeniyle işten alıkonulduğu görüldü. Fransa'da ise toplam 511 yaşlı bakım evinde 3000'in üzerinde hasta ve 254 ölüm bildirildi. Benzer bildirimler Hollanda, Belçika, Almanya ve İsveç'ten de yapıldı. Risk grubunda bulunan kişilerin bir araya geldiği bu merkezlerde gerekli önlemlerin alınması son derece önemli.

Huzurevinde kalanlar ve çalışan personel Kovid-19 bulguları açısından günlük olarak sorgulanmalı

Salgın süresince huzurevi ve yaşlı bakım evlerine ziyaretçi geliş gidişi kısıtlanmalıdır. Huzurevinde bütün kalan kişilere ortak kullanılan alanlarda kullanılmak üzere tıbbi maske sağlanmalıdır. Hasta kişilere erken tanı konulmasına yönelik önlemlerin alınması gerekir. Ateş, öksürük ya da nefes darlığı olan yaşlı kişi hemen izole edilerek ayrı bir odaya alınmalı ve Kovid-19 polikliniği ile iletişime geçilerek hastaya gerekli incelemelerin yapılması sağlanmalıdır. Olası Kovid-19 hastası ile karşılaşıldığında en kısa sürede hastaya tanı koyma, sevk ve izolasyon işlemlerinin nasıl yürütüleceğine yönelik algoritmalar belirlenmiş olmalıdır. Eğer sevk işlemi huzurevinin kendi aracı ile yapılacaksa, sevkte görevli personele uyulması gereken enfeksiyon kontrol yöntemleri konusunda eğitim verilmelidir. Hastanın tanı sonrasında huzurevinde izole edilmesi sağlanacaksa, ilgili personel bu işlem sırasında izlenecek enfeksiyon önlemleri konusunda bilgilendirilmiş olmalıdır. Yaşlıların var olan hastalıklarının tedavi ve izlemine aksatmadan devam edilmelidir. Huzurevi ve bakım evinde yaşlıların toplu etkinlikleri engellenmelidir.

Huzurevinde çalışan personel arasında hastalığa yakalananlar olursa hizmetin devamlılığının nasıl sağlanacağı konusunda planlama yapılmalıdır. Huzurevinde kalanların ve çalışanların günlük olarak Kovid-19 belirtileri açısından taranması gerekir.  Bu tarama kapsamında çalışan kişilerin Kovid-19 hastası ile temas öyküsü olup, olmadığı irdelenmelidir. Ayrıca çalışanının aynı evdeki yakınlarında üst solunum yolu enfeksiyonu olup, olmadığı sorgulanmalıdır. Eğer çalışanın aynı evde yaşayan bir yakını, Kovid-19 hastalığının olası vaka tanımına uyan belirtilere sahipse, çalışanın o gün işbaşı yapması engellenmelidir. Saptanan hasta kişilerin tedavisi ile temaslılarının izlemi konusunda kamu sağlığı otoritesinin önerileri doğrultusunda hareket edilmelidir. Çalışanın ya da aynı evde birlikte yaşayan kişinin Kovid-19 hastası olmadığı anlaşılırsa çalışan işbaşı yapabilir.

Huzurevinde çalışanların toplu ulaşım araçları ile işe gitmemesi önerilir. İşe gidiş gelişler özel araçları ile ya da Covid-19 önlemleri alınmış servis araçları ile sağlanmalıdır. Servis araçlarında çalışanların arada en az 1 metre mesafe bırakılarak seyahat etmesi sağlanmalı, servis sonrasında araçların havalandırılması ve uygun şekilde dezenfekte edilmesi sağlanmalıdır. (Sulandırılmış çamaşır suyu ile elle temas edilen yerlerin silinmesi) Çalışanların huzurevi içinde ve dışında kullanacakları giysileri birbirinden ayrı olmalıdır.

Huzurevindeki bütün alanlar düzenli olarak havalandırılmalı ve özellikle elle dokunulan yüzeyler olmak üzere tüm yüzeylerin Kovid-19'a etkili dezenfektanlar aracılığı ile dezenfekte edilmelidir. (%10'luk çamaşır suyunun 1/100'lük seyreltilmesi ile hazırlanan solüsyonla) Tuvaletlerde yeterli miktarda sabun ve kağıt havlu, diğer alanlarda el dezenfektanı bulundurulmalı, kişisel eşyaların ortak kullanılmaması ve solunum hijyeni gibi hastalıktan korunma önlemleri konusunda çalışanlar ve huzurevinde kalanlar bilgilendirilmelidir. Çalışanlarının bir arada oldukları ortamlarda aralarında en az 1 metre mesafe bırakılmalı, odaların havalandırması ile el ve yüzey dezenfeksiyonuna özen gösterilmelidir. Bütün personel, çalışma saatleri boyunca maske kullanmalıdır.

Kovid-19 önlemleri kapsamında kişiler arası mesafenin korunmasına yönelik önlemlerin yaşlılarda neden olabileceği psikolojik etkilerin izlenmesi sağlanmalıdır. Bu amaçla yaşlılarla düzenli olarak psikolog görüşmesi ( İyi havalanan ortamlarda, arada 1,5  metrelik mesafenin korunduğu, maske takılarak yapılan 15 dakikadan kısa süreli görüşmeler) yapılmalıdır. Huzurevinde kalanların Kovid-19 hastalığı ile ilgili güvenli bilgiye ulaşmaları sağlanmalıdır. Ayrıca huzurevinde kalan kişilerin, yakınlarıyla düzenli olarak telekonferans yöntemiyle görüşmesine yönelik çalışma yürütülmesi uygun olur. 

Kaynaklar:

1) ANSA. Nel Bergamasco 600 morti in Rsa.: ANSA; [6 April 2020].

2) Santé Publique France. COVID-19: point épidémiologique du 2 avril 2020. Paris: Santé Publique France; [6 April, 2020]. 

3) CDC www.cdc.gov

Dr. Deniz Akgün
Halk Sağlığı Uzmanı

www.drdeniz.net
Twitter: @drdenizakgun
Instagram: drdenizakgun
Facebook: drdenizakgun

Not: Pandemi süresince twitter hesabı aracılığıyla literatüre dayalı günlük bilgilendirme paylaşımları yapılmaktadır. Her türlü soru ve sorununuz için sosyal medya hesaplarım üzerinden iletişime geçebilirsiniz.