Bu konuda yürütülmüş araştırmaların bulguları üzerinden değerlendirmeye çalışalım. Araştırma bulguları göstermektedir ki, yaş ve cinsiyete göre değişiklik göstermekle birlikte Türkiye'de üniversite ve lise öğrencilerinin %14 -34 kadarı cinsel deneyim yaşamaktadır. Bununla birlikte yapılan çalışmalarda yaşanan cinsel ilişkilerin %40-50 kadarın korunmasız cinsel ilişki olduğu belirlenmiştir. Tek başına bu bulgu bile Türkiye'de gençlere yönelik cinsel sağlık üreme sağlığı hizmetlerinin sunulmadığını gösteriyor. İsterseniz bu konuda yürütülen çalışmaların bulgularını daha yakından inceleyelim.
Sekiz üniversitenin birinci sınıf öğrencileri arasında yapılan bir çalışmada erkekler arasında cinsel deneyim %31,9 ve kadınlar arasında %5,7 bulunmuştur. Üniversite öğrencileri üzerinde yürütülen bir başka çalışmada ise öğrencilerin %33,8’inin cinsel deneyim yaşadığı, %17’sinin cinsel yaşamlarının olduğu, %51,9’unun korunmasız cinsel ilişkide bulunduğu, %59,3’ünün birden fazla cinsel partnerinin olduğu saptanmıştır (1).
Benzer bulgulara liselerde yürütülen çalışmalarda da ulaşılmıştır. Edirne'de yürütülen bir araştırmada şehir merkezinde yaşayan lise öğrencilerinin yaşam boyu cinsel ilişkide bulunmuş olma oranı kız öğrenciler için %1 erkek öğrenciler için %28 olduğu bulunmuştur. Bu çalışmada cinsel ilişkisi olan kızların %20'sinin, erkeklerin ise %33'ünün ise birden fazla cinsel partneri olduğu görülmüştür. Bu çalışmada ayrıca cinsel ilişkisi olan lise öğrencilerinin %44'ünün korunmasız cinsel ilişkilerinin olduğu görülmüştür (2). İstanbul’da liselerde yapılan bir çalışmada ise erkeklerde cinsellik deneyimini %34,5 ve kadınlarda %4,4 bulmuştur. 861 lise öğrencisini kapsayan bir başka çalışmada ise cinsel ilişkiye girme oranının %32,4, ilk cinsel ilişkide kondom kullanma sıklığının ise %54,9 olduğu saptanmıştır (1).
Türkiye'de 10-19 yaş grubu nüfusun %35'ini oluşturuyor. Bu gruba yönelik cinsel sağlık üreme sağlığı hizmetlerinin bulunmaması gençlerin cinsel gelişimlerinin sağlıklı bir şekilde tamamlamalarını köstekleyici bir etken olarak karşımıza çıkmakta.
Deniz Akgün
Halk sağlığı uzmanı
Kaynaklar:
1) Aktaran: HASUDER. Türkiye'de çocuk sağlığının durumu. Türkiye sağlık raporu 2012, Bölüm 7, s: 371.
2) Eneçcan FN, Şahin EM, Erdal M, Aktürk Z, Kara M. [Edirne Şehir Merkezindeki Lise Öğrencilerinde Riskli Sağlık Davranışlarının Değerlendirilmesi]. TAF Prev Med Bull. 2011; 10(6): 687-700. Turkish.