Akrep Nalan 67 yaşında hayatını kaybetti. Sinema oyuncusu Hüseyin Elmapınar ise 51 yaşında öldü. Art arda gelen ünlülerin erken ölüm haberi önlenebilir erken ölümler açısından üzerinde durmayı gerektiriyor.
Her ölüm erken ölümdür, ancak bazıları önlenemeyen erken ölümdür. Pandemi döneminde kronik hastalığı bulunan kişilerin düzenli olarak kontrollerinin yapılması ve buna yönelik sağlık hizmetlerine ulaşma konusunda kısıtlılıklar yaşandığı biliniyor.
Akrep Nalan 67 yaşında hayatını kaybetti.
Son yıllarda sağlık hizmetlerinde performans ölçümü oldukça önem verilen konulardan biri haline geldi. Doktorların, hemşirelerin, hastanelerin hatta idari birimlerin hizmetleri performans ve kalite standartları açısından ölçülüyor. Sağlık idare sistemi içinde kalite ve akreditasyon daire başkanlığı diye bir daire başkanlığı bile var. Verilen sağlık hizmetlerinin standartlara uygunluğu ve kalitesi sürekli olarak değerlendiriliyor. Sağlık kurumlarının ve sağlık personelinin ücretlendirme sistemi içinde de performans ölçütlerinin önemli bir payı var. Yüksek performansta sağlık hizmeti üretirseniz, ücretiniz de yüksek oluyor.
Çok sayıda erken ölümün gerçekleşmesi sağlık hizmetlerinin performansını gelir gider muhasebesi üzerinden değerlendiren yaklaşımın yanlışlığına etmektedir.
Erken ölümlerin sıklığındaki yükseklik, sağlık hizmetlerinin koruyucu hizmet ayağındaki eksikliğin bir sonucudur. Sofistike sağlık hizmetlerine yapılan ileri teknoloji yatırımları, sağlık sorunlarının ad hoc (anlık) çözümü açısından tatminkar sonuçlar verse de sağlık sorunlarının toplumdaki yükünün azaltılmasını sağlayamıyor.
Yüksek tansiyon, diabet, kalp hastalıkları ve süreğen akciğer hastalıkları çevresel ve sosyal etmenlerin etkisi ile yükseliş gösteriyor. Ancak nitelikli koruyucu sağlık hizmetlerinin yokluğu ve risk etkenlerinin kontrolüne yönelik sonuç verici girişimlerin bulunmaması nedeniyle artan sağlık harcamalarına rağmen günümüzde kişilerin belirli bir yaştan sonra karşı karşıya kaldığı süreğen hastalık riskinin azaltılmasını sağlanamadı. Sağlık hizmetlerinin performansını gider, gelir kalemleri üzerinden ölçülmesine yönelik kalite ve performans standartları ise toplumun derdine merhem olmakta çok uzak. Sağlıkta performansın muhasebeci anlayışıyla değil, alanın özelliklerine uygun halk sağlığı bilim ve sanatı anlayışıyla çözüme kavuşturulması gerekiyor.
Deniz Akgün
Halk sağlığı uzmanı