İliç’deki maden faciasından sonra madenin lisansı iptal edildi. Yetkili merciler tarafından yapılan açıklamalar madenin açılması sürecinde ve sonrasında yapılan denetimlerin prosedürlere uygun olduğu şeklindeydi. Oysa İliç’teki Çöpler madeni 2002 yılında siyanür sızıntısı ile gündeme gelmişti. O dönemde madenin işleyişine ilişkin eksiklikler giderilmiş olsaydı bu maden faciasının gerçekleşmesi önlenebilirdi.
Oysa şirket ve yetkili makamlar eksikliklerin üstünü örtmeyi tercih ettiler. Yaşan gelişmeler bu tür madencilik faaliyetlerinde kaza riskini önleyebilmek için işletmelerde iş sağlığı ve güvenliği komitelerinin yanı sıra çevre sağlığı ve güvenliği risklerini gözlemleyecek komitelerin oluşturulması gerektiğini gösteriyor.
Kontamine toprak kütlesinin var olan koşullarda izole edilme şansı bulunmuyor
Kaza sonrası maden bölgesine giden yetkililer toprak altında kalan işçilerin kurtarılması çalışmalarına odaklanmış görünüyorlar. Oysa toprak altından kalan işçiler kadar olan maden kazasının çevrede yol açmak üzere olduğu felaket önem taşıyor. Yetkili merciler çevresel felaket konusunda ise yeterli endişeye sahip olmadıkları anlaşılıyor. Yapılan açıklamalarda yapılan su ve toprak analizlerinin temiz çıktığı vurgusu öne çıkıyor. Oysa toprak kayması sonrası yer değiştiren 35 milyon küp toprak siyanür ve ağır metallerle kirlenmiş durumdadır ve bu toprak kütlesinin var olan koşullarda izole edilme şansı bulunmuyor. Kontamine toprak kitlesi yağışlar ya da başka etkenlerin etkisi ile er ya da geç su havzalarının yayılması ile sonuçlanacaktır. Yetkililerin yüreklere su döken açıklamların yerine yaşanan çevre felaketinin etkilerinin nasıl izleneceğini açıklamaları daha yerinde olacaktır.
Çevre felaketinin sonuçları izlenmeli
İçişleri ve Enerji Bakanlıkları’nın yanı sıra Sağlık Bakanlığı’nın yaşanan çevre felaketinin etkilerinin nasıl izleneceğini kamuoyuna açıklamak üzere sürece dahil olması gerekir. Madeni kapatılması, çalışmalarının kısıtlanması ya da kontrol altına alınması çevre faciasından önce alınması gereken önlemlerdi. Faciadan sonra yapılması gereken çevre felaketinin insan ve toplum üzerine etkilerinin izlenerek en alt düzeye indirilmesi olmalı. Ayrıca bu tür madencilik felaketlerinin önlenmesi için yapılması gereken mevzuat değişikliklerinin tartışılması gerekiyor.
Tehlikeli madencilik işletmelerinde çevre sağlığı ve güvenliği risklerini gözlemleyecek komitelerin oluşturulması gerekiyor
Çevre felaketinin çevre ve toplum sağlığı üzerine etkilerini izlemeye yönelik çalışma başlatılmayacak olursa madenin kapatılmasının toplum sağlığı açısından hiçbir anlamı bulunmuyor. Yetkililerin yapılan analizlerin temiz çıktığı, endişe etmeye gerek olmadığı şeklinde açıklamalar yapmaktan da artık vazgeçmesi gerekir. Halihazırda endişelenilecek bir çevre felaketi yaşanıyor ve yapılan analizlerin temiz çıkması bu felaketin seyrini etkileyecek gibi görünmüyor. Yaşanan bu devasa çevre felaketinden ders çıkarılmayacaksa ve felaketin büyüklüğü göz ardı edilmeye devam edilecek olursa madenin kapatılmasının hiçbir faydası olmayacaktır. Oldu olacak maden bölgesinden getirilen bir bardak su ekran karşısında yetkililer tarafından içilsin biz de ne olup bittiğini anlayalım.
Kayıtlar
